Jeśli chcesz pomóc rodzinie uwikłanej w przemoc domową:
Kontakt z osobą doznającą przemocy domowej:
- Pytaj wprost o przemoc. Rozmawiaj z osobą doznającą przemocy domowej oddzielnie, bez udziału osoby stosującej przemoc i jej dzieci. Zachęcaj ją do opowiadania o swoich problemach. Doceń jej odwagę, jeśli zdecyduje się podzielić swoimi doświadczeniami.
- Poszerzaj jej wiedzę o tym, jakie ma przed sobą możliwości i broń jej interesów. Uświadom jej, że przemoc domowa jest dość powszechnym zjawiskiem: Rozmawiałem z wieloma osobami, które znajdują się w podobnej sytuacji czy Wiele osób doznających przemocy domowej odczuwa podobnie jak pani/pan. Większość czuła się zniechęcona, lecz z pomocą udało im się zmienić swoje życie. Nazwij krzywdę, którą wyrządzono.
- Powiedz, że ona nie jest niczemu winna ani też w żaden sposób nie odpowiada za stosowanie wobec niej przemocy. Nazwij zachowanie osoby stosującej przemoc, powiedz, że nic tej przemocy nie usprawiedliwia i nie tłumaczą tego żadne okoliczności (np. alkohol).
- Nie umniejszaj tego, co opowiada osoba doświadczająca przemocy. Nie wolno mówić: „przesadzasz”, „na pewnie nie jest aż tak źle”, „faceci/kobiety tak mają”. Dla osób, które otworzyły się, żeby opowiedzieć, co je spotkało, taka reakcja może być druzgocząca. Nie zadawaj pytań: „Dlaczego jeszcze z nim/ z nią jesteś?”, „Dlaczego nic z tym nie zrobiłaś/eś?” – jest to obarczanie odpowiedzialnością za przemoc, podczas, gdy za przemoc odpowiada jedynie osobą ją stosująca.
- Koncentruj się na ZASOBACH, bo to na nich buduje się zmiana. Nie decyduj za osobę doświadczającą przemocy domowej, nie wyręczaj jej w działaniach – towarzysz jej.
- Uszanuj jej tempo reagowania – nie naciskaj, nie zmuszaj (nie wchodź w rolę osoby stosującej przemoc).
- Nie denerwuj się, gdy zdecyduje się wycofać swoje zeznania, odwołać wizytę w instytucji pomocowej – to naturalne w jej sytuacji psychologicznej.
- Dawaj jej nadzieję na zmianę. Nie wyrażaj zwątpienia.
- Przygotuj się na to, że być może pierwsza rozmowa z Tobą nie odmieni diametralnie jej życia – wyzwalanie się z uwikłania w przemoc domową to długotrwały proces.
- Podaj jej nazwę i adres miejsca, w którym w pobliżu jej miejsca zamieszkania może uzyskać wsparcie (np. powiatowe centrum pomocy rodzinie, ośrodek pomocy społecznej, gminny zespół interdyscyplinarny ds. przeciwdziałania przemocy domowej przy ośrodku pomocy społecznej, gminna komisja rozwiązywania problemów alkoholowych, punkt konsultacyjny). Towarzysz jej do tych miejsc – jeśli cię o to poprosi.
- Powiedz jej, że ma prawo skorzystać z rozwiązań prawnych, np. wezwać policję na interwencję, złożyć w prokuraturze zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa, zawiadomić ośrodek pomocy społecznej czy gminną komisję rozwiązywania problemów alkoholowych i tym samym uruchomić procedurę Niebieskiej Karty. Podkreśl, że przemoc domowa to przestępstwo.
Kontakt z osobą stosującą przemoc domową:
- Porozmawiaj z nią nie w obecności osoby doświadczającej przemocy domowej.
- Koncentruj się w rozmowie na faktach dotyczących sytuacji przemocy, nie używaj zbitek pojęciowych np. „zachowanie przemocowe” lecz konkretnie, kiedy Pan/Pani bije, szarpie, krzyczy, przeklina – co wtedy dzieje się z żoną/mężem/dzieckiem, co Pan/Pani chce przez to uzyskać? Nazwij wprost przemoc – przemocą.
- Powiedz jej, że ponosi całkowitą odpowiedzialność za stosowanie przemocy i nic nie usprawiedliwia jej zachowania, a tym bardziej zachowanie osoby doświadczającej przemocy domowej.
- Zażądaj od niej zaprzestania stosowania przemocy.
- Poinformuj o konsekwencjach stosowania przemocy, zarówno o konsekwencjach formalno-prawnych, (podkreśl, że przemoc domowa to przestępstwo) jak i konsekwencjach psychologicznych (dla rodziny, dla dzieci itp.)
- Powiedz jej, że może zmienić swoje zachowanie i przestać stosować przemoc. Podaj jej nazwę i adres miejsca, w którym może uzyskać wsparcie w zmianie.
- Zauważ i podkreśl zasoby osoby stosującej przemoc, na czym jej zależy, w co jest zaangażowana, na co jest gotowa, co już dostrzega.
Zawiadomienie służb, instytucji:
Przemoc domowa działa w oparciu o takie mechanizmy, które niszczą zasoby osoby doznającej przemocy: wiarę w siebie, możliwość decydowania, poczucie mocy, niezależność – dlatego trudno jej samej poprosić o pomoc.
Przemoc domowa działa w oparciu o takie mechanizmy, które osobie stosującej przemoc przynoszą korzyści, zaspokajają jej potrzeby – dlatego nie widzi ona powodu, by zmieniać swoje zachowanie.
Dlatego konieczne bywa zawiadomienie odpowiednich służb, instytucji o tym, że w danym środowisku domowym występuje przemoc – Przemoc sama nie ustanie.
Zawiadom odpowiednie służby, to jest policję lub prokuraturę – złóż zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa.
Jako świadek możesz także uruchomić procedurę Niebieskiej Karty – opowiedz o przemocy pracownikowi socjalnemu w ośrodku pomocy społecznej, funkcjonariuszowi policji, członkowi gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych.
Nie jest to donoszenie. To też jest pomaganie.